- عامل سیزدهم: پذیرش تفاوت‌های همدیگر
یکی از عوامل مؤثر بر سازگاری همسران و رسیدن آنها به آرامش، پذیرش تفاوت‌ها و احترام به این تفاوت‌هاست. وجود برخی تفاوت‌ها میان همسران سودمند است و می‌تواند به آنها فرصت کامل شدن بدهد. این تفاوت‌ها می‌تواند رابطه زناشویی را از یکنواختی و کسالت نجات دهد و زمینه رشد همسران را فراهم می‌کند. پس به جای آنکه، تفاوت‌ها را تهدید تلقی کنید؛ آنها را به عنوان فرصتی در نظر بگیرید که می‌توانند به رابطه و زندگی مشترکتان ارزش بیشتری ببخشند.
زوج‌های شاد از منحصر به فرد بودنشان لذت می‌برند و وقت و انرژی خود را برای شبیه کردن همسرشان به خود تلف نمی‌کنند.
اگر زوجین بپذیرند که تفاوت‌ها بخشی از یک رابطه عاشقانه هستند، می‌توانند به جای جنگیدن با آن به درستی از آن استفاده کنند و یا با آن کنار بیایند.[1]
متفاوت عمل کردن به معنای اشتباه کردن نیست؛ بنابراین اگر فکر، احساس یا نحوه عملکرد همسرتان همانند شما نیست به این معنی است که شما با یکدیگر متفاوت هستید نه اینکه او اشتباه می‌کند؛ پس باید سعی کنید با وجود تفاوت‌ها به هم احترام بگذارید.[2]
آثار پذیرش تفاوت‌ها در زندگی مشترک
عشق، محبت و هیجان
تفاوت‌های مکمل، سبب کشش و عشق و هیجان میان همسران می‌شود. درواقع انسان‌ها بر اساس حس تنوع‌طلبی خویش، همواره به دنبال پدیده‌های جدید و جذاب هستند. همان‌طور که رفتار و حالت‌های خاص زنانه برای مردان از پدیده‌های جذاب است و ویژگی‌های خاص مردانه نیز باعث جلب زنان می شود.[3]
قضاوت عادلانه
یکی از عوامل مهم در پیدایش و ثبات روابط مناسب میان همسران، قضاوت عادلانه است. برای اینکه زن و مرد به مراحل بالای کمال برسند، باید به دور از هرگونه خودبینی، درباره یکدیگر قضاوتی عادلانه داشته باشند. این عمل در سایه پذیرش تفاوت‌ها میسر است. یکی از علل اصلی قضاوت‌های منفی، نپذیرفتن و درک نکردن تفاوت‌هاست. شناخت تفاوت‌ها میان همسران این امکان را برای آنها فراهم می‌کند که بتوانند آزادانه درباره یکدیگر قضاوت کنند.
مثلاً اگر مردان به تفاوت‌های میان زن و مرد توجه نداشته باشند و عواطف همسران خود را که بزرگ‌ترین سرمایه خدادادی است محترم نشمرند، همین مسئله موجب اختلاف و بروز مشکلات در زمینه ارتباط آنها می‌شود. عکس این قضیه نیز صادق است؛ یعنی اگر زنان به تفاوت‌های خود با همسرانشان توجه نداشته باشند، ممکن است مرد خود را موجودی مغرور و سرسخت معرفی کند. این قضاوت‌های نابجا و منفی موجب سرد شدن کانون خانواده و ایجاد اختلاف‌های بسیاری میان همسران می‌شود. پس پذیرش تفاوت‌ها از پیدایش قضاوت‌های ناعادلانه جلوگیری می‌کند.[4]
تعادل
تعادل زندگی مشترک را به سوی رشد و تعالی می‌کشاند. بسیاری از اختلالات روانی در جامعه به رعایت نکردن تعادل در زندگی مربوط است. مردان برای تعادل باید در کنار زنان قرار گیرند و خود را متعادل سازند. همچنین زنان نیز برای ایجاد تعادل در وجود خود به مردان نیازمندند.
ترکیب نیروی زنانه و مردانه باعث به وجود آمدن کمال می‌شود. مرد در حالت مردانه می‌تواند مغرور، خودمحور و خودخواه به نظر آید و به نیازمندی‌های دیگران توجه نداشته باشد، اما زن در حالت زنانه بیش از حد به فکر دیگران است. خود را فراموش می‌کند و به دیگران می‌اندیشد. اینگونه افراط و تفریط‌ها در سراسر وجود زن و مرد بوده و هست. تنها راه گریز از این پرتگاه افراط و تفریط، رسیدن به تعادل روانی است.[5]
تفاوت‌های زن و مرد از نظر مزاجی
مجموعه رفتار‌ها و وضعیت روحی و روانی انسان‌ها تابع طبع پایه و غلبه مزاج آنهاست. باید به این نکته توجه کنیم که در روابط همسران، ابتدا مزاج فرد مقابل را بشناسیم.
مشخص است که بـرای خوشبخت شـدن زوجین، ایجاد تفاهمِ بیشتر، ایجاد عشق و صمیمیت و تفاهم جسمی و روحی، زن و شوهر باید دارای مزاج یکسانی باشند. یعنی فرد گرم مزاج با یک فرد گرم مزاج ازدواج کند و فرد سرد مزاج با یک فرد سرد مزاج. حال اگر اینگونه نبود با شناخت مزاج طرف مقابلتان و خصوصیات ذاتی و خلقی او، پذیرش این اختلاف‌ها بسیار ساده‌تر خواهد شد. همچنین می‌توانید با شناخت دقیق مزاجی از یکدیگر مقدمات نزدیک شدن طبعتان به یکدیگر را فراهم سازید.مثلاً:
دموی‌ها (گرم و ترها):
چهره‌های سرخ و گلگون، استخوان‌بندی درشت و بدن گوشتی دارند. دارای استعداد شاعری، علاقه مند به طبیعت، با محبت، بلند پرواز، دوراندیش، اهل خیر و معنویت، خوش اخلاق و خوشرو، شجاع و جسور، دارای توان ریسک، اعتماد به نفس بالا، سخاوتمند، تنوع‌طلب و بی‌علاقه به کار تکراری، معمولاً بی‌نظم، نوع دوست، معمولاً بد حال در تابستان، دارای هوش و حافظه قوی، قدرت رهبری و مدیریت بالا، میل و توان جنسی فراوان، عشق‌ورز، چالاک و پرانرژی، پرجنب و جوش، اجتماعی و خوش مشرب هستند.
صفراوی‌ها (گرم و خشک‌ها):
لاغر با اندام کشیده و باریک، بینی لاغر و تیغه بینی و سیب گلوی آنها در مردها کاملاً پیداست و در خانم‌ها رگ‌های دستشان تقریبا کاملاً پیداست. زود عصبانی شده و زود هم عصبانیتشان فروکش می‌کند، بسیار پر انرژی و پر تحرک، باهوش و زیرک، پرحرف، چالاک و سریع، افرادی دقیق، منظم، تیزبین، میل جنسی بالا و توان جنسی متغیر، پیوسته سریع و بلند صحبت می‌کنند، کم خواب، حافظه قوی، قدرت یادگیری بالا، روابط اجتماعی قوی، قدرت رهبری، عجول و بی‌قرار هستند.
سوداوی‌ها (سرد و خشک‌ها):
چهره‌های سبز رنگ، لاغر اندام و غالباً یبوست دارند و در دفع مشکل دارند. کم خواب، دقیق، منظم، دوراندیش، محسابه‌گر، محتاط، پراسترس، وسواسی، بیشتر اوقات دچار نگرانی و دو دلی در تصمیم‌گیری‌ها، لجباز، اهل فکر و خیال زیاد، خودخور و درونگرا، کم انرژی، مستعد افسردگی، در تصمیمات خود بسیار پایدار و ثابت قدم، سمج، کینه‌ای، میل و توان جنسی ضعیف، عشق‌پذیر و دوستدار دیده شدن، با احتیاط و دقت صحبت می‌کنند، آرام و کُند، اصرار دارند هرکاری را به انجام برسانند، جنبه عقلانی امور را بیشتر مد نظر دارند، خشک، کم معاشرت، فنی، متمایل به رفتار محبت‌آمیز بیش از آمیزش جنسی.
بلغمی‌ها (سرد و ترها):
بدن‌های چاق و شحمی دارند، رنگ پوست سفید، خواب‌های سنگین و زیاد، راحت و بی‌قید به اکثر مسائل، بی‌خیال، کم انرژی، کم جنب و جوش، فراموش‌کار و کند ذهن، همه چیز را راحت می‌گیرند، خود را درگیر چیزی نمی‌کنند، بی‌توان در ریسک کردن، بی‌اراده، متأثر از دیگران، میل و توان جنسی ضعیف، آرام، صبور، تسلیم‌پذیر، مسالمت‌جو، دوراندیش، با احتیاط، شجاعت ندارند، تمرکز ضعیف، حافظه ضعیف، روابط اجتماعی ضعیف، بی‌اعتنا در برابر عشق و احساسات.[6]
[1]. بهبود روابط زناشویی به زبان آدمیزاد، پائولا هال، ترجمه: لیلا رسولی، 79-80؛ بایسته‌های زناشویی، ابوالفضل هدایتی فخر داوود، ص 26.
[2]. ر.ک: «چطور بی‌خیال تغییر دادن همسرمان شویم؟»، آرزو حسنی، ماهنامه سپیده دانایی، شمار ه 70، مهر 92.
[3]. زنان- مردان- روابط، جان گری، ترجمه: سید رضا نیاز، ص 12 و 52؛ معجزه صمیمیت، زهره اسماعیل بیگی، ج1، ص 23.
[4]. روان‌شناسی زن در نهج البلاغه، مریم معین الاسلام- ناهید طیبی، ص 161.
[5]. همسران سازگار- راهکارهای سازگاری، علی حسین زاده، ص 337-341.
[6]. طبعم لطیف است، استاد اخوان، ص 75.
